Hacamat eski Mısırlılar, Babilliler ve eski Çin uygarlıklarınca 5000 yıldır uygulanmakta olan eşsiz bir tedavi şeklidir. Yüzyıllardır hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır.
Hacamat ; Kelime aslı Arapça Hijame olup,emmek anlamındaki hacm kökünden gelir.Hacamat yaptırmaya ihticam,bu işi meslek olarak yapan kişi erkek ise haccam ,bayan ise haccame denir. Somali, Singa veya Asya dillerinde Shinga de Toobin, batıda wet cupping therapy olarak bilinir.
Peygamber Efendimiz (ASM) kalb ve gönüllerin tabipliğini yaparken, hekimlikte de ufuk açıcı ve önder konumda idi. O (ASM), bugün için hikmetleri yeni anlaşılmaya başlanan, tıbb-ı nebevî ismiyle bilinen birçok tedavi usulünün öncüsüdür. Nebevî metotlardan biri olan hacamat bilimsel olarak ele alınmalı ve araştırılması gerekmektedir. Peygamberimiz’in (ASM), sıkça uyguladığı hacamat, beş vakit namazın hediye olarak gönderildiği Miraç’ta Cebrail Aleyhisselâm tarafından hem kendisine, hem de ümmetine tavsiye edilen bilimsel tıbbi bir uygulamadır (Tirmizi, Tıbb 12, 2054).
Hz. Ali radiyallahu anh anlatiyor: “(Bir gün) Cebrail Resulullah aleyhissalatu vesselam’a, Ahdaayn (boynun iki tarafı kulak arkası bölge ) hizasindan ve kahilden (iki omuzun arasi) hacamat olma emrini getirdi.” Tirmizi rivayette bulunur: “(Resulullah aleyhissalatu vesselam) ayin onyedisinde, ondokuzunda ve yirmi birinde hacamat olurdu.” Tirmizi, Tibb 12, (2052).
İbn-i Sina,
Hicri takvime göre ayın ilk ve son haftası hacamatı tavsiye etmemiştir. (el-Ķānûn fi’ŧ-ŧıb, I, 212) İbn-i Sina Hacamat yapılan bölgeleri şu şekilde sıralamıştır.
Osmanlı hekimleri hacamatın tıbbi tekniğini daha da ileri götüren hekimlerdir. Osmanlı’da hacamat belirli tıbbi standartlara göre yapılıyordu. Hekimler ve cerrahlar tarafından yapıldığı gibi bu kişilerden öğrenen halk da uyguluyordu. Ayrıca Hacamat, Osmanlı sarayının vazgeçilmez tedavi yöntemlerinden biriydi. Bu tedavi şeklinde kullanılan başlıca ekipman hayvan boynuzlarıydı. Daha sonra bardak, metal, toprak, cam ve bambu gibi vakum malzemeleri kullanılmaya başlandı.
Günümüzde ise en fazla cam ve vakumlu mika kupaları kullanılır hale geldi.
Akupunktur noktaları uyarılır, homeostazis sağlanır.
Hematolojik sistem üzerinde temel etkiler 2 yol ile ilişkilidir.
a- koagülasyon ve anti-koagülasyon sisteminin regülasyonu (örneğin fibrinojen düzeyinde azalma)
b- Hematokrit düzeyinin azalması, kan akımının artması ve ön organ oksijenasyonunun artması
Kupaterapi de yapılan intradermal çizikler,sempatik sinir sistemini regüle eder. Nöral sistem üzerinde temel etki olan serotonin, dopamin, endorfin, kalsitonin gen ilişkili peptid (CGRP) ve asetilkolin gibi nörotransmitterleri ve hormonları regüle eder. Yaş kupa terapisinin nöronların negatif yükü üzerine de etkili olduğu düşünülmektedir.
Cilt üzerine uygulanan tedavilerin özellikle ağrı kontrolündeki etkileri ile ilgili öne sürülen mekanizmalardan biri kapı kontrol teorisidir. 1965 yılında Melzack ve Wall tarafından geliştirilen teoriye göre ağrısız uyaranlar ağrılı uyaranlara neden olan kapıları kapatmaktadır. Böylece ağrısız uyaranların ağrıyı baskılaması mümkün olabilmektedir.Hacamat kapı kontrol mekanizması için güzel bir örnektir.
a- Kupa terapisi yoluyla oluşturulan yapay lokal inflamasyona bağlı olarak immün sistemin uyarılması ile interferon ve tümör nekroz faktörü (TNF) gibi immün yanıt ürünlerinin düzeyinin artması
b- Timüs üzerine etkiler
c- Lenfatik dolaşımın etkilenmesi ve lenf damarlarında akımın artması,
Hacamat tedavisi uygulanan hastalıklar: